W sobotę, 25 lutego 2023, odbyły się w klasztorze wizytek w Krakowie warsztaty, w których wzięło udział 19 zelatorów arcybractwa, siostra-dyrektor arcybractwa, ks. dyrektor arcybractwa, dyrektor wydawnictwa oraz dwóch animatorów z ISKK (Marcin Jewdokimow, ks. Przemysław Krakowczyk).
W ramach warsztatów animacyjnych przedstawiono zebranym materiały przesłane na konkurs – filmy przygotowane przez dzieci i młodzież na temat arcybractwa. Materiały wizualne – odpowiadające na pytanie, jak widzą bractwo młodzi ludzie – stanowiły one impuls do dyskusji na temat wyzwań w funkcjonowaniu bractwa, transmisji międzypokoleniowej oraz sformułowania rekomendacji do dalszej pracy.
Pierwszy materiał wizualny przedstawiał grupową wypowiedź dzieci w wieku 5-14 lat, które opowiadały, jak trafiły do bractwa oraz czym bractwo dla nich jest. Przynależność do bractwa traktują jako wyzwanie, swego rodzaju „challenge”. Decyzja o włączenie się w działalność bractwa zrodziła się u dzieci spontanicznie jako efekt świadectwa usłyszanego z ust dorosłych podczas wspólnego wyjazdu. Trwający ponad 10 minut film wywołał w grupie zebranych żywą dyskusję, w ramach której poruszono następujące zagadnienia:
1/ czy dzieci powinny być członkami bractwa czy też są za małe, aby funkcjonować w takiej strukturze i powinny należeć do innej? Z jednej strony, zwrócono uwagę, że obecność dzieci w bractwie powoduje, że przyzwyczajają się one do formy i idei bractwa, stają się ono dla nich codzienne, naturalne. Z drugiej strony, pojawiały się głosy, że bractwo powinno być dla dorosłych, osób dojrzałych. Siostra dyrektor wskazała, że dzieci są ważne w funkcjonowaniu bractwa, natomiast głosy zelatorów były podzielone.
2/ autentyczność i szczerość dzieci – zwracano uwagę, że dzieci są autentyczne i szczere, że jest to ten sposób życia religijnego, który warto promować i naśladować. Warto uczyć się od dzieci tej szczerości i autentyczności, której dorosłym może brakować.
3/ zwracano uwagę na to, że dzieci wstępują do bractwa w efekcie naśladowania rodziców (którzy należą do bractwa) oraz doświadczenia, które przeżyją, które może do bractwa je przyciągnąć – w rozmowach padł przykład pielgrzymki. Dzięki temu wspólnemu wyjazdowi dzieci „złapały bakcyla” i zapragnęły dołączyć do bractwa.
Dwa pozostałe materiały wizualne prezentowały punkt widzenia młodzieży. Oba materiały różniły się. Pierwszy, prezentujący wypowiedzi dwóch sióstr, odebrany został jako zgodny z „wizją bractwa”, ale też niezbyt przekonujący i niezbyt autentyczny. Drugi, przygotowany przez młodego mężczyznę, zaangażowanego w różne ruchy religijne jako bardziej autentyczny, przyciągający. Nikodem opowiedział swoje świadectwo podkreślając co jemu osobiście daje obecność i zaangażowanie w Arcybractwo NSPJ. Materiały wywołały bogatą dyskusję. Zwrócono uwagę, że wyzwanie dla funkcjonowania bractwa dziś jest starzejąca się grupa osób zaangażowanych, z drugiej jednak strony inne głosy podkreślały, że proces sekularyzacji powoduje, że bractwa nie tyle mogę się teraz rozwijać, co powinny starać się przetrwać, aby późnej „odbić się od dna”, czyli rozszerzać swoją działalność. Zwrócono uwagę, że istotnym elementem przyciągającym do bractw są liderzy, którzy powinni cechować się autentycznością. Tak właśnie odczytany były drugi z nadesłanych filmików jako przedstawiający lidera. Zastanawiano się również, czy kierowania bractwem nie należałoby oddać w ręce młodych liderów, to podniosło jednak pytania o to, czy młode osoby są do tego przygotowane. Podkreślano również ważność formacji członków, w tym przez spotkania w grupie zelatorów, z kierownikami i podczas rekolekcji. Interesujący głos dotyczył uwagi na temat istotności świadectw, doświadczenia i żywej wiary, które stanowią alternatywę dla duchowości nastawionej na odtwarzanie form pobożnościowych. Ważnym wnioskiem z dyskusji grupowej było autookreślenie grupy docelowej jako 40+, przy jednoczesnym przyznaniu, że obecnie członkami są osoby w wieku 50+ oraz iż młode osoby dodają energii do animacji działania bractwa.
Rekomendacje sformułowane przez uczestników
Sformułowane następujące rekomendacje do dalszych pracy:
1/ otwieranie się i promowanie bractwa,
2/ włączanie młodych, także poprzez przygotowanie oferty formacyjnej dla dzieci przygotowujących się do I Komunii św. i starszych,
3/ poszukiwanie liderów (w aspekcie duchowym jako rozeznania charyzmatu oraz w aspekcie materialnym jako przygotowanie odpowiednich osób poprzez kursy),
4/ nastawienie na trwanie a nie intensywny rozwój (w związku z postępującą sekularyzacją).
Element animacyjny
Jak wskazywali uczestnicy warsztatów, poruszono nowe zagadnienia, niedyskutowane do tej pory wspólnie. Siostra-dyrektor stwierdziła, że materiały z konkursu będą pokazywane na kolejnych spotkaniach z zelatorami, gdyż jest to atrakcyjna forma pobudzania dyskusji. Planuje się także realizację kolejnych konkursów jako formę pozyskiwania wiedzy i animacji dyskusji grupowej.
Marcin Jewdokimow, Przemysław Krakowczyk
